18 września 2014 r. miało miejsce uroczyste odsłonięcie pomnika żubra białowieskiego na terenie
Osady Zwierzyniec koło Białowieży. Jest on repliką pomnika, który w 1862
roku został postawiony w tym samym miejscu na pamiątkę polowania cara Aleksandra II w Puszczy Białowieskiej.
Historia poprzedniego pomnika
W czasie I wojny światowej ewakuujący się stąd Rosjanie, pośród różnych zabieranych
w głąb Rosji pamiątek historycznych, wywieźli również pomnik żubra. W 1924
roku Rosja zwróciła go Polsce, lecz nie trafił on na swoje
pierwotne miejsce. Na życzenie prezydenta RP Ignacego Mościckiego
został ustawiony w jego letniej rezydencji w Spale. Tam pozostaje do dzisiaj.
Starania białowieskich mieszkańców
Kilkakrotnie mieszkańcy Białowieży i
pracownicy Białowieskiego Parku Narodowego próbowali sprowadzić
pomnik do Zwierzyńca, lecz brak było zgody ze strony władz
miejskich Spały. Wielkim staraniem Dyrekcji Białowieskiego Parku
Narodowego oraz pracowników Ośrodka Hodowli Żubrów BPN w 2004 r.
udało się postawić na Zwierzyńcu pomnik żubra. Żubr nie był
jednak repliką swojego poprzednika. Różnił się kształtem i
użytym materiałem - wykonany został z masy plastycznej.
Uroczystość odsłonięcia pomnika
Przypadająca w tym roku 85. rocznica restytucji żubra w Puszczy Białowieskiej okazała się doskonałym
momentem, by białowieski żubr stanął na swoim miejscu.
Uroczystość odsłonięcia pomnika
rozpoczął kilkoma utworami muzycznymi Reprezentacyjny Zespół
Polskiego Związku Łowieckiego pod kierownictwem Mieczysława Leśniczaka.
Prowadzący uroczystość Mirosław
Głogowski z „Łowca Polskiego" przybliżył wszystkim zebranym
inicjatywę członków Polskiego Związku Łowieckiego, dzięki
której doszło do powstania nowego pomnika żubra. Dzięki pomysłowi
Jerzego M. Stachurskiego, od wielu lat trwała akcja zbierania przez myśliwych
łusek po nabojach.
Wszystkich zebranych na uroczystości w
osadzie Zwierzyniec, położonej na terenie Białowieskiego Parku
Narodowego przywitał gospodarz tego miejsca - Dyrektor BPN, dr
Mirosław Stepaniuk. W swoim wystąpieniu podkreślił, że we
wrześniu 2014 r. przypada 85. rocznica restytucji żubra w Puszczy
Białowieskiej i to jest okazja,
którą chcemy uczcić tym pięknym pomnikiem - wierną
kopią monumentu, z poszanowaniem dziedzictwa kulturowego i
historycznego.
Dyrektor Stepaniuk złożył szczególne
podziękowanie wszystkim, którzy przyczynili się do uratowania
żubra: „... Odsłaniany dziś pomnik żubra to symbol ich ogromnej
determinacji i wysiłku. To symbol już kilku pokoleń hodowców i
osób zajmujących się badaniem żubra."
Podziękował też wszystkim, którzy
przyczynili się do zorganizowania i nadania tak wysokiej rangi
uroczystości.
Honorowym patronatem uroczystość objęli:
-
Minister Środowiska Maciej Grabowski,
-
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Małgorzata Omilanowska,
-
Minister Spraw Zagranicznych Radosław Sikorski,
-
Wojewoda Podlaski Maciej Żywno,
-
Marszałek Województwa Podlaskiego Jarosław Dworzański.
Dyrektor Mirosław Stepaniuk złożył też
podziękowanie Komitetowi Organizacyjnemu tego przedsięwzięcia i
równocześnie Fundatorom pomnika:
-
Prezesowi Polskiego Związku Łowieckiego, inicjatorowi i głównemu sponsorowi pomnika - Pawłowi Gduli,
-
Dyrektorowi Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku - Ryszardowi Ziemblickiemu,
-
Staroście Powiatu Hajnowskiego - Włodzimierzowi Pietroczukowi,
-
Wójtowi Gminy Białowieża - Albertowi Litwinowiczowi
oraz pozostałym fundatorom, bez których wsparcia finansowego uroczystość nie doszłaby do skutku:
Spółce Akcyjnej Wasko,
Browarowi Dojlidy,
Domowi Maklerskiemu BDM,
Nadleśnictwu Białowieża.
Należy podkreślić, że Browar Dojlidy/Marka Żubr stale wspiera finansowo
działania Białowieskiego Parku Narodowego w zakresie ochrony żubra.
Dyrektor białostockiego Browaru Dojlidy Jacek Winiarski bez wahania
pozytywnie odpowiedział też na propozycję finansowego wsparcia budowy pomnika.
W uroczystości odsłonięcia pomnika
wzięli m.in. udział: Wojewoda Podlaski Maciej Żywno, Starosta
Hajnowski Włodzimierz Pietroczuk, Wójt Gminy Białowieża Albert
Litwinowicz, Wójt Gminy Narewka - Mikołaj Pawilcz, przedstawiciel
Ministerstwa Środowiska Zygmunt Krzemiński, Regionalny Dyrektor
Ochrony Środowiska w Białymstoku Beata Bezubik, Dyrektor
Regionalnej Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku Ryszard
Ziemblicki, dyrektorzy kilku parków narodowych w Polsce,
nadleśniczowie i leśnicy z terenu Puszczy Białowieskiej,
przedstawiciele instytucji naukowych w Białowieży, szefowie
placówek Straży Granicznej i inni zaproszeni goście, mieszkańcy
okolicznych miejscowości oraz przedstawiciele regionalnych mediów.
W uroczystości uczestniczyło szeroko
reprezentowane grono członków Polskiego Związku Łowieckiego, na
czele z przewodniczącym parlamentarnego Zespołu ds. Kultury i
Tradycji Łowiectwa, Posłem na Sejm RP Stanisławem Wziątkiem oraz
Andrzejem Gdulą - przewodniczącym Naczelnej Rady Łowieckiej i
Pawłem Gdulą - redaktorem naczelnym „Łowca Polskiego".
Ważący ponad 800 kg żubr stanął na
nowym postumencie, zaprojektowanym przez hajnowskiego
artystę-plastyka Jarosława Perszko. Odsłonięcia pomnika dokonali:
Wojewoda Podlaski Maciej Żywno oraz Stanisław Wziątek,
przewodniczący parlamentarnego Zespołu ds. Kultury i Tradycji Łowiectwa.
Na postumencie wygrawerowany został napis:
„Pomnik, postawiony na miejscu monumentu z 1862 roku upamiętniającego
pierwsze polowanie cara Aleksandra II w Puszczy Białowieskiej,
powstał z inicjatywy Polskiego Związku Łowieckiego i dzięki
ofiarności polskich myśliwych oraz zaangażowaniu Białowieskiego
Parku Narodowego.
Statua żubra z XIX wieku wywieziona została ze Zwierzyńca w 1915 roku.
Meandry historii sprawiły, że nigdy nie wróciła na swoje miejsce."
Uroczystość zakończyła się koncertem Chóru Leśników Białowieskich.
Sesja popularno-naukowa o żubrze
Tuż po uroczystości odsłonięcia pomnika
zaproszeni goście wzięli udział w sesji popularno-naukowej,
odbywającej się w siedzibie Białowieskiego Parku Narodowego,
poświęconej żubrowi: jego
życiu, zagładzie oraz historii restytucji w Puszczy Białowieskiej.
Uroczystość otworzyła cykl wydarzeń jubileuszowych „Puszcza
Dziedzictwem" zorganizowany przez Białowieski Park Narodowy. Kolejny dzień, 19
września, poświęcony został zagadnieniom związanym z 35. rocznicą wpisu Białowieskiego
Parku Narodowego na Listę Światowego Dziedzictwa, jako wyraz
włączenie się Parku w obchody Europejskich Dni Dziedzictwa. 20
września w Ośrodku Edukacji BPN otwarto jubileuszową XX Wystawę
Grzybów Puszczy Białowieskiej.
|