,,PNRP’’ 34(3) – 2015 r.
Ekspansja Iphiclides podalirius (Linnaeus, 1758) STRESZCZENIE Artykuł prezentuje ekspansję motyla Iphiclides podalirius (Linnaeus, 1758), gatunku chronionego i narażonego na wyginięcie w Polsce. Autorzy prace terenowe prowadzili w latach 2010-2014 w regionie Podkarpacia obejmującym cztery makroregiony (Beskidy Lesiste, Beskidy Środkowe, Pogórze Środkowobeskidzkie i Kotlina Sandomierska). Łącznie praca prezentuje 101 rekordów z 60 stanowisk rozmieszczonych w 27 (w tym 23 nowych) kwadratach UTM. W związku z duża liczbą obserwacji dokonanych przez autorów oraz długim okresem prowadzonych badań ustalono rozkład czasowy pojawu postaci dojrzałych na Podkarpaciu. Tak znaczny wzrost stanowisk, I. podalirius na Podkapraciu można tłumaczyć współwystępowaniem wielu korzystnych dla tego gatunku czynników. Do najistotniejszych można zaliczyć zmiany zachodzące ostatnimi laty w rolnictwie, oraz zmiany klimatyczne. W Polsce przebiega północna granica zasięgu I. podalirius, co wiąże się z fluktuacjami liczby stanowisk. W takim przypadku bardzo ważne dla ochrony gatunku jest zachowanie odpowiedniej liczby siedlisk które może zasiedlić podczas okresowych ekspansji.
STRESZCZENIE W Parku Krajobrazowym Międzyrzecza Warty i Widawki w latach 2011-2014 prowadzono badania mające na celu poznanie zróżnicowania gatunkowego i rozmieszczenia motyli w parku. Owady odławiano na siedmiu stałych powierzchniach, zlokalizowanych w najcenniejszych przyrodniczo obszarach parku. Były to: dolina Warty w Strońsku, zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Dolina Grabi", zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Góry Wapienne", rezerwat „Winnica", rezerwat „Hołda", rezerwat „Korzeń" i użytek ekologiczny „Góra Charlawa". Ogółem stwierdzono 837 gatunków z 53 rodzin, w tym 76 gatunków nowych dla województwa łódzkiego. W zebranym materiale na uwagę zasługują 2 gatunki nie wykazywane dotychczas w Polsce (Blastobasis glandulella i Phalonidia udana) oraz 9 gatunków z „Czerwonej listy zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce" (Zygaena carniolica, Apomyelois bistriatella, Papilio machaon, Limenitis populi, Apatura ilia, Apatura iris, Lycaena dispar, Drymonia velitaris, Nola cristatula). W zebranym materiale wyróżniono ponadto 33 gatunki rzadko notowane w Polsce, do których należą m.in.: Eriocrania chrysolepidella, Depressaria sordidatella, D. ultimella, Hypatopa inunctella, Coleophora coronillae, C. silenella, Stomopteryx remisella, Syncopacma cinctella, Anarsia spartiella, Endothenia nigricostana, Lobesia virulenta, Eucosma aemulana, Notocelia tetragonana, Barbara herrichiana, Pammene giganteana, Oxyptilus distans i Glyptoteles leucacrinella. Liczba motyli wykazanych w parku stanowi 25,7% fauny tej grupy owadów w Polsce.
STRESZCZENIE W ramach ichtiologicznego monitoringu cieków PNGS badania przeprowadzono we wrześniu 2014 roku. Miały one dwa główne cele: A/ ocenę składu gatunkowego, rozsiedlenia, zagęszczenia i struktury populacji dominujących, rodzimych gatunków ryb po upływie 5 lat w potoku Czerwona Woda. Ryby łowiła ta sama ekipa na tych samych stanowiskach i tym samym sprzętem jak w poprzednim okresie. B/ ze względu na to, że zmienił się skład gatunkowy ichtiofauny zbiornika „Na Czerwonej Wodzie" w wyniku prywatnych samowolnych introdukcji, w którym znalazło się kilka obcych i inwazyjnych gatunków ryb postanowiono spuścić z niego wodę w celu ich usunięcia z terenu PNGS. Stwierdzono, że poza rodzimym pstrągiem potokowym w tym górskim zbiorniku występuje licznie płoć (Rutilus rutilus), okoń (Perca fluviatilis), krąp (Abramis bjoerkna), lin (Tinca tinca), oraz dwa gatunki uznane za inwazyjne w Polsce, są to: karaś srebrzysty (Carassius gibelio) i rak pręgowaty (Oronectes limosus). Łącznie na 6 stanowiskach zlokalizowanych na potoku złowiono 59 pstrągów potokowych (Salmo trutta m. fario). Badania monitoringowe wykazały zmniejszenie się zasięgu występowania pstrąga w Czerwonej Wodzie oraz spadek jego zagęszczenia i biomasy. Osobniki o długości całkowitej ponad 22 cm nie zostały stwierdzone. Obecność obcych gatunków ryb w akwenie „Na Czerwonej Wodzie' to błędna i samowolna działalność zarybieniowa „człowieka z wiadrem". Według naszej oceny w zbiorniku pozostała pewna ilość narybku płoci i okonia, co grozi ich ponowną „eksplozją populacyjną" w efekcie czego kosztowny i pracochłonny zabieg odłowienia niepożądanych gatunków ryb na terenie PNGS trzeba będzie powtórzyć za 4-5 lat.
STRESZCZENIE
Torfowiskowy rezerwat przyrody „Białe Ługi" znajduje się w centralnej
części województwa świętokrzyskiego (powiat kielecki, gmina
Daleszyce). Powierzchnia rezerwatu wynosi 408,44 ha, z czego
większość stanowią torfowiska wysokie i przejściowe. Ze
zbiorowisk leśnych największy udział mają olsy, łęgi, bór
bagienny, bór mieszany i bór świeży, ponadto znaczny udział mają
zbiorowiska zaroślowe. Łąki zajmują zaledwie 6% powierzchni
rezerwatu. Jedyne większe cieki to dwa potoki - Czarna, która ma
swoje źródło w południowej części rezerwatu, a także jej
bezimienny, lewy dopływ. Pozostałe cieki to rowy melioracyjne,
odwadniające torfowisko. W rezerwacie występują są tylko
niewielkie zbiorniki, zlokalizowane głównie w części południowej,
gdyż na Czarnej obecne są rozlewiska bobrowe.
STRESZCZENIE
Torfowiskowo-leśny rezerwat przyrody „Słopiec" położony jest w centralnej części
województwa świętokrzyskiego, w sąsiedztwie wsi Zachełmie, 12 km
na południowy wschód od Kielc. Rezerwat obejmuje powierzchnię 8,18
ha, z czego większość stanowią podmokłe tereny torfowisk,
obecnie w dużej części wyparte przez zbiorowiska leśne, głównie
grądy, olsy, lasy mieszane i bory mieszane. Głównym przedmiotem
ochrony jest torfowisko przejściowe położone w niecce terenowej w
dolinie rzeki Belnianki, a ściślej - występujące tam rzadkie
gatunki roślin bagiennych.
DYSKUSJA
Materiały do oceny bioróżnorodności Puszczy Białowieskiej. STRESZCZENIE
Badania w Puszczy Białowieskiej prowadzone od ponad 150 lat wykazały
występowanie na jej terenie tysięcy gatunków organizmów. Oprócz
gatunków i form znanych nauce już w połowie XIX wieku na podstawie
okazów zebranych w Puszczy Białowieskiej opisano nowe dla nauki
gatunki owadów. Wraz z wzrostem intensywności rosła ilość nowych
dla nauki gatunków. Z biegiem czasu liczne z opisanych z Puszczy
nowych dla nauki gatunków zostały uznane za synonimy lub też formy
czy podgatunki znanych wcześniej gatunków, ewentualnie opis nowych
gatunków nie odpowiadał kryteriom kodeksu nomenklatury
przyrodniczej. |