|
"MATECZNIK BIA£OWIESKI" (1/2007)
KWARTALNIK POPULARNONAUKOWY
BIA£OWIESKIEGO PARKU NARODOWEGO
w numerze
|
|
|
PIERWSZY W DOSTOJNO¦CI
MIÊDZY DRZEWAMI CZ. I (str. 2)
Wojciech Adamowski
Ze wszystkich puszczañskich drzew to w³a¶nie dêby maj± najgrubsze pnie (do 230 cm ¶rednicy) i do¿ywaj± najbardziej sêdziwego wieku, szacowanego na 450 i wiêcej lat. Trudno ten wiek precyzyjnie ustaliæ – wiêkszo¶æ starych drzew ma wypróchnia³e wnêtrze i nie ma jak policzyæ s³ojów rocznego przyrostu nawet na ¶ciêtym czy wywróconym pniu.
|
|
|
MY¦LIMY „GRZYBY” I... (str. 5)
Anna Kujawa
W latach 60. ubieg³ego wieku Robert Whittaker zaproponowa³ oddzielenie grzybów od ro¶lin i nadanie im rangi osobnego królestwa. Czê¶æ, g³ównie tych jednokomórkowych, umieszczona zosta³a w nowoutworzonym królestwie Protista. Okaza³o siê te¿, ¿e grzyby s± organizmami bardziej spokrewnionymi ze zwierzêtami ni¿ z ro¶linami. I mimo ¿e obecnie grzyby ujmowane s± w ró¿nych kategoriach systematycznych to fakt, ¿e nie nale¿± do królestwa ro¶lin jest oczywisty.
|
|
|
RUDE MRÓWKI LE¦NE (str. 7)
Wojciech Czechowski
Ogromn± wiêkszo¶æ obszaru Puszczy Bia³owieskiej, co oczywiste, zajmuj± ¶rodowiska le¶ne. Tym samym w puszczañskiej myrmekofaunie przewa¿aj± gatunki zwi±zane z lasami, a pierwszymi, jakie rzucaj± siê
w oczy, s± tzw. rude mrówki le¶ne z podrodzaju mrówka w³a¶ciwa (Formica s. str.) – mrówki powszechnie znane, buduj±ce gniazda z okaza³ymi kopcami nadziemnymi z igliwia, drobnych patyczków i innych szcz±tków ro¶linnych. Powszechnie znane, ale czy dobrze znane?
|
|
|
DZIÊCIO£ W DRZEWO STUKA (str. 10)
Karol Zub
Chyba ¿adna grupa ptaków nie jest tak silnie zwi±zana ze ¶rodowiskiem le¶nym jak dziêcio³y. Spo¶ród znanych na ¶wiecie ponad 200 gatunków w Europie wystêpuje 10 gatunków dziêcio³ów, a wszystkie z nich mo¿na jeszcze spotkaæ w Puszczy Bia³owieskiej i jej najbli¿szym s±siedztwie. Pomimo ogromnego podobieñstwa w budowie cia³a dziêcio³y reprezentuj± ró¿ne przystosowania do zdobywania pokarmu i ¶rodowiska ¿ycia.
|
|
|
W MATECZNIKU GNIE¬DZI SIÊ RY¦ BYSTRY (str. 13)
Krzysztof Schmidt
Wydaje siê, ¿e rysie zamieszkuj±ce Puszczê Bia³owiesk± nale¿± do populacji, która w jakim¶ stopniu jest odizolowana od g³ównej czê¶ci zasiêgu gatunku. Nie wiadomo tylko jak du¿a jest ta populacja i na jakim obszarze jest rozmieszczona. Odrêbno¶æ genetyczn± „bia³owieskich” rysi podkre¶la równie¿ ich odmienny wygl±d.
|
KONKURS DLA DOCIEKLIWYCH
Ten konkurs wymaga poszperania w literaturze.
Mo¿na w nim wygraæ wspania³y album Jana Walencika
„Têtno Pierwotnej Puszczy” z autografem Autora.
Nagrodê ufundowali Pañstwo Magdalena i Andrzej Banakowie z Wielkiej Brytanii.
Odpowiedzi proszê przysy³aæ w terminie do 13 kwietnia 2008 r.
na adres redakcji z dopiskiem na kopercie MATECZNIK 1/2007.
Podaj sk³ad drzewostanu i trzy ro¶liny zielne
charakterystyczne dla d±browy ¶wietlistej.
KONKURS DLA UWA¯NYCH
Szanowny Czytelniku,
¿eby odpowiedzieæ na pytania konkursowe wystarczy
wnikliwie przeczytaæ artyku³y w tym numerze naszego kwartalnika.
Zachêcamy do udzia³u w konkursie.
Do wygrania – nagrody ksi±¿kowe ufundowane przez
Narodowy Fundusz Ochrony ¦rodowiska i Gospodarki Wodnej.
Odpowiedzi proszê przysy³aæ w terminie do 13 kwietnia 2008 r.
na adres redakcji z dopiskiem na kopercie MATECZNIK 1/2007.
1. Jak siê nazywa zbiorowisko le¶ne wyró¿niaj±ce siê dorodnym drzewostanem dêbowym wystêpuj±ce w Puszczy
Bia³owieskiej i na kilku innych stanowiskach w pó³nocno-wschodniej Polsce, w miejscach, gdzie p³askie
obni¿enia terenu wype³niaj± siê stagnuj±c± wod± podczas wiosennych roztopów?
2. Dlaczego dêby znacznie czê¶ciej ³ami± siê w pniu ni¿ tworz± wykroty?
3. Jakie cechy ¶wiadcz± o odrêbno¶ci grzybów od ro¶lin?
4. Jakie cechy ¶wiadcz± o odrêbno¶ci grzybów od zwierz±t?
5. Czemu s³u¿± loty godowe mrówek?
6. Jakie trzy g³ówne poziomy hierachiczne mrówek mo¿na wyró¿niæ w konkurencyjnym zespole mrówek
zasiedlaj±cych jakie¶ ¶rodowisko?
7. Jakie gatunki dziêcio³ów od¿ywiaj± siê mrówkami? Wymieñ przynajmniej dwa.
8. Jak siê nazywa gatunek dziêcio³a, który ma trzy palce nóg (wszystkie pozosta³e maj± dwa palce nóg skierowane
do przodu, a dwa do ty³u)?
9. Jak± powierzchniê maj± terytoria zajmowane przez rysie?
10. Od czego zale¿y skuteczno¶æ polowania rysi?
11. Czy ¿ubry z Puszczy Bia³owieskiej ofiarowane królowej Wiktorii da³y w londyñskim ZOO potomostwo?
12. Gdzie, zdaniem Do³matowa, nale¿a³oby przetrzymywaæ schwytane ¿ubry?
|
"Matecznik Bia³owieski" 
