|
"MATECZNIK BIAŁOWIESKI" (1/2007)
KWARTALNIK POPULARNONAUKOWY
BIAŁOWIESKIEGO PARKU NARODOWEGO
w numerze
|
|
|
PIERWSZY W DOSTOJNOŚCI
MIĘDZY DRZEWAMI CZ. I (str. 2)
Wojciech Adamowski
Ze wszystkich puszczańskich drzew to właśnie dęby mają najgrubsze pnie (do 230 cm średnicy) i dożywają najbardziej sędziwego wieku, szacowanego na 450 i więcej lat. Trudno ten wiek precyzyjnie ustalić – większość starych drzew ma wypróchniałe wnętrze i nie ma jak policzyć słojów rocznego przyrostu nawet na ściętym czy wywróconym pniu.
|
|
|
MYŚLIMY „GRZYBY” I... (str. 5)
Anna Kujawa
W latach 60. ubiegłego wieku Robert Whittaker zaproponował oddzielenie grzybów od roślin i nadanie im rangi osobnego królestwa. Część, głównie tych jednokomórkowych, umieszczona została w nowoutworzonym królestwie Protista. Okazało się też, że grzyby są organizmami bardziej spokrewnionymi ze zwierzętami niż z roślinami. I mimo że obecnie grzyby ujmowane są w różnych kategoriach systematycznych to fakt, że nie należą do królestwa roślin jest oczywisty.
|
|
|
RUDE MRÓWKI LEŚNE (str. 7)
Wojciech Czechowski
Ogromną większość obszaru Puszczy Białowieskiej, co oczywiste, zajmują środowiska leśne. Tym samym w puszczańskiej myrmekofaunie przeważają gatunki związane z lasami, a pierwszymi, jakie rzucają się
w oczy, są tzw. rude mrówki leśne z podrodzaju mrówka właściwa (Formica s. str.) – mrówki powszechnie znane, budujące gniazda z okazałymi kopcami nadziemnymi z igliwia, drobnych patyczków i innych szczątków roślinnych. Powszechnie znane, ale czy dobrze znane?
|
|
|
DZIĘCIOŁ W DRZEWO STUKA (str. 10)
Karol Zub
Chyba żadna grupa ptaków nie jest tak silnie związana ze środowiskiem leśnym jak dzięcioły. Spośród znanych na świecie ponad 200 gatunków w Europie występuje 10 gatunków dzięciołów, a wszystkie z nich można jeszcze spotkać w Puszczy Białowieskiej i jej najbliższym sąsiedztwie. Pomimo ogromnego podobieństwa w budowie ciała dzięcioły reprezentują różne przystosowania do zdobywania pokarmu i środowiska życia.
|
|
|
W MATECZNIKU GNIEŹDZI SIĘ RYŚ BYSTRY (str. 13)
Krzysztof Schmidt
Wydaje się, że rysie zamieszkujące Puszczę Białowieską należą do populacji, która w jakimś stopniu jest odizolowana od głównej części zasięgu gatunku. Nie wiadomo tylko jak duża jest ta populacja i na jakim obszarze jest rozmieszczona. Odrębność genetyczną „białowieskich” rysi podkreśla również ich odmienny wygląd.
|
KONKURS DLA DOCIEKLIWYCH
Ten konkurs wymaga poszperania w literaturze.
Można w nim wygrać wspaniały album Jana Walencika
„Tętno Pierwotnej Puszczy” z autografem Autora.
Nagrodę ufundowali Państwo Magdalena i Andrzej Banakowie z Wielkiej Brytanii.
Odpowiedzi proszę przysyłać w terminie do 13 kwietnia 2008 r.
na adres redakcji z dopiskiem na kopercie MATECZNIK 1/2007.
Podaj skład drzewostanu i trzy rośliny zielne
charakterystyczne dla dąbrowy świetlistej.
KONKURS DLA UWAŻNYCH
Szanowny Czytelniku,
żeby odpowiedzieć na pytania konkursowe wystarczy
wnikliwie przeczytać artykuły w tym numerze naszego kwartalnika.
Zachęcamy do udziału w konkursie.
Do wygrania – nagrody książkowe ufundowane przez
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Odpowiedzi proszę przysyłać w terminie do 13 kwietnia 2008 r.
na adres redakcji z dopiskiem na kopercie MATECZNIK 1/2007.
1. Jak się nazywa zbiorowisko leśne wyróżniające się dorodnym drzewostanem dębowym występujące w Puszczy
Białowieskiej i na kilku innych stanowiskach w północno-wschodniej Polsce, w miejscach, gdzie płaskie
obniżenia terenu wypełniają się stagnującą wodą podczas wiosennych roztopów?
2. Dlaczego dęby znacznie częściej łamią się w pniu niż tworzą wykroty?
3. Jakie cechy świadczą o odrębności grzybów od roślin?
4. Jakie cechy świadczą o odrębności grzybów od zwierząt?
5. Czemu służą loty godowe mrówek?
6. Jakie trzy główne poziomy hierachiczne mrówek można wyróżnić w konkurencyjnym zespole mrówek
zasiedlających jakieś środowisko?
7. Jakie gatunki dzięciołów odżywiają się mrówkami? Wymień przynajmniej dwa.
8. Jak się nazywa gatunek dzięcioła, który ma trzy palce nóg (wszystkie pozostałe mają dwa palce nóg skierowane
do przodu, a dwa do tyłu)?
9. Jaką powierzchnię mają terytoria zajmowane przez rysie?
10. Od czego zależy skuteczność polowania rysi?
11. Czy żubry z Puszczy Białowieskiej ofiarowane królowej Wiktorii dały w londyńskim ZOO potomostwo?
12. Gdzie, zdaniem Dołmatowa, należałoby przetrzymywać schwytane żubry?
|
"Matecznik Białowieski" 
