"MATECZNIK BIAŁOWIESKI" (3/2008)
KWARTALNIK POPULARNONAUKOWY
BIAŁOWIESKIEGO PARKU NARODOWEGO
w numerze
|
|
DZIKIE ORCHIDEE CZ. I str. 2
Małgorzata Karczewska
Storczyki to rośliny kosmopolityczne. Szacuje się, że na świecie rośnie około 30 000, a może nawet 40 000 ich gatunków. Występują na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Blisko 95% gatunków storczyków spotkać można w tropikach, najliczniej w Ameryce Południowej i Środkowej. W Polsce rośnie dziko około 50 gatunków.
|
|
SOSNY NIEBOTYCZNE CZ. II str. 5
Wojciech Adamowski
Do dziś, zwłaszcza nad Bałtykiem możemy znaleźć bursztyny, czyli skamieniałą żywicę wymarłej sosny bursztynowej. Bursztyn znali i cenili starożytni Rzymianie i Grecy. Ci ostatni odkryli zdolność potartego suknem bursztynu do przyciągania drobnych przedmiotów, a grecka nazwa „elektron” dała początek pojęciu elektryczność.
|
|
KOLOROWY ZAWRÓT GŁOWY str. 8
Anna Kujawa
Barwa owocników zależy od rodzaju i stężenia barwników odkładających się albo w ścianie komórkowej, albo zawartych wewnątrz strzępek, albo też gromadzących się pomiędzy strzępkami i jest jedną z istotnych cech branych pod uwagę przy identyfikacji gatunków.
|
|
TAJEMNICE MOTYLICH SKRZYDEŁ str. 11
Marcin Sielezniew
Najważniejszymi atrybutami motyli są niewątpliwie ich kolorowe skrzydła. Strukturalnie składają się one z dwuwarstwowej błony rozpiętej na rusztowaniu z rurek, czyli tzw. żyłek. Deseń i barwa zależy od łusek, które pokrywają skrzydła w sposób przypominający dachówki. Od nich pochodzi inna nazwa rzędu motyle – łuskoskrzydłe.
|
|
O ŚLADACH BARTNICTWA str. 14
Andrzej Keczyński
Bartnictwo było archaiczną gospodarką pszczelarską wykorzystującą z rzadka naturalne, a najczęściej specjalnie wycinane – „dziane” – dziuple – „barcie” w drzewach, w których po odpowiednim przysposobieniu i zabezpieczeniu hodowano i użytkowano pszczoły w celu uzyskania miodu i wosku.
|
|
LEONA WYCZÓŁKOWSKIEGO WRAŻENIA Z BIAŁOWIEŻY str. 16
Andrzej Keczyński
Zagłada żubrów przyszła z chaosem wojennym. Grasujące bandy i kłusownicy dopełnili losu tego zwierzęcia. Stało się to wiosną 1919 roku. Wyczółkowski nie mógł więc widzieć żubrów w Białowieży. Prezentowana w tece litografia, jak również późniejsza praca „Walczące żubry” (1928) są świadectwem wyobraźni artysty.
|
NAGRODY
Nagrody w konkursach ogłoszonych w „Mateczniku Białowieskim” nr 2/2008 wylosowali:
KONKURS DLA UWAŻNYCH:
Monika Kawulok, Jaworzno; Ewa Staszczyk, Brzeziny; Magdalena Kania, Warszawa
KONKURS DLA DOCIEKLIWYCH:
Agnieszka Moroz, Hajnówka
GRATULUJEMY I ZACHĘCAMY DO UDZIAŁU W NOWYM KONKURSIE!
KONKURS DLA UWAŻNYCH
Szanowny Czytelniku,
żeby odpowiedzieć na pytania konkursowe wystarczy
wnikliwie przeczytać artykuły w tym numerze naszego kwartalnika.
Zachęcamy do udziału w konkursie. Do wygrania – nagrody książkowe.
Odpowiedzi proszę przysyłać w terminie do 30 października 2008 r.
na adres redakcji z dopiskiem na kopercie MATECZNIK 3/2008.
1. Czy storczyki: obuwik pospolity i lipiennik Loesella zostały wpisane na listę gatunków objętych programem
Natura 2000?
2. Czy storczyki występują na Antarktydzie?
3. Czy współcześnie nad Bałtykiem występuje sosna bursztynowa?
4. Czy kruchniczka sosnowa uważana jest za relikt trzeciorzędowy?
5. Czy pięknoróg największy wyrasta na zmurszałym drewnie drzew liściastych?
6. Czy liczne są gatunki grzybów mających białe owocniki?
7. Czy łuski motyli są w rzeczywistości zmodyfikowanymi włosami?
8. Czy ubarwienie motyli odgrywa rolę w procesach związanych z termoregulacją?
9. Czy bartnictwo było archaiczną gospodarką pszczelarską?
10. Czy definitywny koniec bartnictwa nastąpił w Puszczy Białowieskiej w XX wieku?
KONKURS DLA DOCIEKLIWYCH
Ten konkurs wymaga poszperania w literaturze.
Można w nim wygrać wspaniały album Jana Walencika
„Tętno Pierwotnej Puszczy”.
Nagrodę ufundowali Państwo Magdalena i Andrzej Banakowie z Wielkiej Brytanii.
Odpowiedzi proszę przysyłać w terminie do 30 października 2008 r.
na adres redakcji z dopiskiem na kopercie MATECZNIK 3/2008.
Czy w Puszczy Białowieskiej można jeszcze spotkać sosnę Banksa?
|