|
"MATECZNIK BIA£OWIESKI" (3/2008)
KWARTALNIK POPULARNONAUKOWY
BIA£OWIESKIEGO PARKU NARODOWEGO
w numerze
|
|
|
DZIKIE ORCHIDEE CZ. I str. 2
Ma³gorzata Karczewska
Storczyki to ro¶liny kosmopolityczne. Szacuje siê, ¿e na ¶wiecie ro¶nie oko³o 30 000, a mo¿e nawet 40 000 ich gatunków. Wystêpuj± na wszystkich kontynentach z wyj±tkiem Antarktydy. Blisko 95% gatunków storczyków spotkaæ mo¿na w tropikach, najliczniej w Ameryce Po³udniowej i ¦rodkowej. W Polsce ro¶nie dziko oko³o 50 gatunków.
|
|
|
SOSNY NIEBOTYCZNE CZ. II str. 5
Wojciech Adamowski
Do dzi¶, zw³aszcza nad Ba³tykiem mo¿emy znale¼æ bursztyny, czyli skamienia³± ¿ywicê wymar³ej sosny bursztynowej. Bursztyn znali i cenili staro¿ytni Rzymianie i Grecy. Ci ostatni odkryli zdolno¶æ potartego suknem bursztynu do przyci±gania drobnych przedmiotów, a grecka nazwa „elektron” da³a pocz±tek pojêciu elektryczno¶æ.
|
|
|
KOLOROWY ZAWRÓT G£OWY str. 8
Anna Kujawa
Barwa owocników zale¿y od rodzaju i stê¿enia barwników odk³adaj±cych siê albo w ¶cianie komórkowej, albo zawartych wewn±trz strzêpek, albo te¿ gromadz±cych siê pomiêdzy strzêpkami i jest jedn± z istotnych cech branych pod uwagê przy identyfikacji gatunków.
|
|
|
TAJEMNICE MOTYLICH SKRZYDE£ str. 11
Marcin Sielezniew
Najwa¿niejszymi atrybutami motyli s± niew±tpliwie ich kolorowe skrzyd³a. Strukturalnie sk³adaj± siê one z dwuwarstwowej b³ony rozpiêtej na rusztowaniu z rurek, czyli tzw. ¿y³ek. Deseñ i barwa zale¿y od ³usek, które pokrywaj± skrzyd³a w sposób przypominaj±cy dachówki. Od nich pochodzi inna nazwa rzêdu motyle – ³uskoskrzyd³e.
|
|
|
O ¦LADACH BARTNICTWA str. 14
Andrzej Keczyñski
Bartnictwo by³o archaiczn± gospodark± pszczelarsk± wykorzystuj±c± z rzadka naturalne, a najczê¶ciej specjalnie wycinane – „dziane” – dziuple – „barcie” w drzewach, w których po odpowiednim przysposobieniu i zabezpieczeniu hodowano i u¿ytkowano pszczo³y w celu uzyskania miodu i wosku.
|
|
|
LEONA WYCZÓ£KOWSKIEGO WRA¯ENIA Z BIA£OWIE¯Y str. 16
Andrzej Keczyñski
Zag³ada ¿ubrów przysz³a z chaosem wojennym. Grasuj±ce bandy i k³usownicy dope³nili losu tego zwierzêcia. Sta³o siê to wiosn± 1919 roku. Wyczó³kowski nie móg³ wiêc widzieæ ¿ubrów w Bia³owie¿y. Prezentowana w tece litografia, jak równie¿ pó¼niejsza praca „Walcz±ce ¿ubry” (1928) s± ¶wiadectwem wyobra¼ni artysty.
|
NAGRODY
Nagrody w konkursach og³oszonych w „Mateczniku Bia³owieskim” nr 2/2008 wylosowali:
KONKURS DLA UWA¯NYCH:
Monika Kawulok, Jaworzno; Ewa Staszczyk, Brzeziny; Magdalena Kania, Warszawa
KONKURS DLA DOCIEKLIWYCH:
Agnieszka Moroz, Hajnówka
GRATULUJEMY I ZACHÊCAMY DO UDZIA£U W NOWYM KONKURSIE!
KONKURS DLA UWA¯NYCH
Szanowny Czytelniku,
¿eby odpowiedzieæ na pytania konkursowe wystarczy
wnikliwie przeczytaæ artyku³y w tym numerze naszego kwartalnika.
Zachêcamy do udzia³u w konkursie. Do wygrania – nagrody ksi±¿kowe.
Odpowiedzi proszê przysy³aæ w terminie do 30 pa¼dziernika 2008 r.
na adres redakcji z dopiskiem na kopercie MATECZNIK 3/2008.
1. Czy storczyki: obuwik pospolity i lipiennik Loesella zosta³y wpisane na listê gatunków objêtych programem
Natura 2000?
2. Czy storczyki wystêpuj± na Antarktydzie?
3. Czy wspó³cze¶nie nad Ba³tykiem wystêpuje sosna bursztynowa?
4. Czy kruchniczka sosnowa uwa¿ana jest za relikt trzeciorzêdowy?
5. Czy piêknoróg najwiêkszy wyrasta na zmursza³ym drewnie drzew li¶ciastych?
6. Czy liczne s± gatunki grzybów maj±cych bia³e owocniki?
7. Czy ³uski motyli s± w rzeczywisto¶ci zmodyfikowanymi w³osami?
8. Czy ubarwienie motyli odgrywa rolê w procesach zwi±zanych z termoregulacj±?
9. Czy bartnictwo by³o archaiczn± gospodark± pszczelarsk±?
10. Czy definitywny koniec bartnictwa nast±pi³ w Puszczy Bia³owieskiej w XX wieku?
KONKURS DLA DOCIEKLIWYCH
Ten konkurs wymaga poszperania w literaturze.
Mo¿na w nim wygraæ wspania³y album Jana Walencika
„Têtno Pierwotnej Puszczy”.
Nagrodê ufundowali Pañstwo Magdalena i Andrzej Banakowie z Wielkiej Brytanii.
Odpowiedzi proszê przysy³aæ w terminie do 30 pa¼dziernika 2008 r.
na adres redakcji z dopiskiem na kopercie MATECZNIK 3/2008.
Czy w Puszczy Bia³owieskiej mo¿na jeszcze spotkaæ sosnê Banksa?
|
"Matecznik Bia³owieski" 
