11 września 2019 roku w Białowieskim Parku Narodowym odbyła się konferencja „90 lat restytucji żubra w Puszczy Białowieskiej". To ważne wydarzenie organizowane we współpracy z przedsiębiorstwem „Lasy Państwowe" stanowiło podsumowanie projektu „Dla Lasu Dla Ludzi – Leśnictwo XXI wieku w odpowiedzi na oczekiwania społeczeństwa w zakresie edukacji ekologicznej", głównym jednak powodem organizacji konferencji było symboliczne uczczenie 90 rocznicy jednego z najważniejszych wydarzeń związanych z ochroną przyrody w Polsce – restytucji żubra w Puszczy Białowieskiej.

Wskutek pierwszo-wojennej pożogi oraz zawieruchy pierwszych powojennych lat, żubry nie dotrwały odrodzenia się niepodległej Polski. Ostatni z żyjących na wolności zginął z rąk kłusownika wiosną roku 1919. Od tej chwili osobniki tego gatunku można było spotkać już w niewielkiej liczbie jedynie w ogrodach zoologicznych i zwierzyńcach kilku europejskich krajów. Utworzone w 1923 roku Międzynarodowe Towarzystwo Ochrony Żubra powołano w celu ratowania ocalałej garstki żubrów. Z końcem 1924 roku na całym świecie naliczono jedynie 54 osobniki tego gatunku, z czego tylko niewielka część żubrów przedstawiała rokującą wartość hodowlaną. Staraniami grupy niezwykle zaangażowanych osób we wrześniu 1929 roku sprowadzono do Puszczy Białowieskiej pierwsze żubry. Na terenie, który do dziś znajduje się w granicach Białowieskiego Parku Narodowego – rozpoczęto zamkniętą hodowlę mającą na celu odtworzenie populacji tego największego ssaka lądowego kontynentu. Pomimo wielu trudności proces restytucji przebiegał na tyle dobrze, że w roku 1952 nastąpił kolejny jego etap: reintrodukcja żubra do środowiska naturalnego. Aktualnie populacja żubrów na świecie liczy już około 7500 osobników (z czego około 2000 w Polsce) i dynamicznie wzrasta. Należy jednak pamiętać, że żubr z racji relatywnie niskiej liczebności w skali światowej oraz wątłej puli genowej (wynikającej z trudnych warunków początków restytucji) wciąż jest zwierzęciem zagrożonym oraz wciąż wymaga odpowiedzialnej opieki ze strony człowieka.

Podczas konferencji zaprezentowano osiągnięcia ochrony gatunkowej żubra oraz jego hodowli, a także relacje tego gatunku z ochroną przyrody w znacznie szerszym kontekście. Swoje prelekcje wygłosili przedstawiciele: Ministerstwa Środowiska (Wojciech Hurkała), Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (prof. Wanda Olech-Piasecka) oraz Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych (Jan Tabor). Część wykładową podsumował gospodarz konferencji dyrektor Białowieskiego Parku Narodowego dr Michał Krzysiak, który wygłosił prelekcję „Leśnictwo Rezerwat, Park Narodowy w Białowieży jako początki Białowieskiego Parku Narodowego – wiodącego ośrodka hodowli żubrów w Polsce". Po krótkiej przerwie kawowej nastąpił kolejny punkt konferencji – panel dyskusyjny, w którym poza dyrektorem BPN udział wzięli także: Anna Wierzbicka, Andrzej Kruszewicz oraz Piotr Horzela. W tej części programu nie zabrakło oczywiście również udziału publiczności – głos z sali zabrali między innymi prof. Bogumiła Jędrzejewska oraz dr Zbigniew Krasiński. Bezpośrednio po panelu dyskusyjnym nastąpił niezwykle miły punkt programu, podczas którego dyrektor Białowieskiego Parku Narodowego uhonorował gości specjalnych konferencji pamiątkowymi statuetkami.

Po przerwie obiadowej uczestnicy konferencji udali się do Rezerwatu Pokazowego Żubrów BPN, gdzie czekała ich kolejna atrakcja przygotowana specjalnie na obchody 90-tej rocznicy restytucji żubra w Puszczy Białowieskiej – pokaz rekonstrukcji historycznej sceny przywiezienia pierwszych żubrów do Puszczy Białowieskiej. Dzięki inscenizacji, zgromadzeni na wzgórzu rezerwatu goście konferencji mogli niemalże „otrzeć się o historię" i przenieść w czasie do września roku 1929. Odtworzenie tej niezwykle ważnej dla ochrony przyrody chwili, poza wywołaniem zachwytu ze strony obserwujących, symbolicznie podsumowało konferencję oraz tegoroczne obchody wydarzenia sprzed 90 już lat.

Białowieski Park Narodowy rok bieżący realizuje właśnie pod znakiem 90-tej rocznicy restytucji żubra w Puszczy Białowieskiej. Zorganizowana w ostatnich dniach konferencja stanowiła jedno z działań Parku wpisujące się w symbolikę obchodów tej niezwykle ważnej rocznicy.

ROZPOCZĘCIE KONFERENCJI

1.	2.	3.	4.

PRELEKCJE

1.	2.	3.	4.
5.	6.	7.	8.
9.	10.	11.

PANEL DYSKUSYJNY

1.	2.	3.	4.
5.	6.	7.	8.

UROCZYSTE PODSUMOWANIE KONFERENCJI

1.	2.	3.	4.
5.	6.	7.	8.
9.	10.	11.	12.

REKONSTRUKCJA

1.	2.	3.	4.
5.	6.	7.	8.
9.	10.	11.	12.
13.	14.	15.