Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody
|
|
„PNRP” 40(2) – 2021 r.
Szata roślinna rezerwatu „Lipowska” STRESZCZENIE Rezerwat przyrody „Lipowska” to najmłodszy rezerwat utworzony na terenie Be skidu Żywieckiego. Obejmuje szczytowe spłaszczenie oraz północno-zachodnie i południowo-wschodnie stoki masywu Lipowskiego Wierchu oraz Rysianki. Głównym powodem jego powołania była ochrona górnoreglowego boru świerkowego oraz torfowisk z systemem oczek wodnych oraz bogactwem występującej tam flory i fauny. W wyniku badań terenowych prowadzonych w sezonie wegetacyjnym w 2019 roku stwierdzono występowanie 15 zbiorowisk roślinnych, w tym 2 zbiorowiska leśne oraz 13 zbiorowisk nieleśnych. Zidentyfikowano liczne rośliny oraz zbiorowiska objęte ochroną krajową, a także mające istotne znaczenie dla Wspólnoty. Na badanym obszarze stwierdzono obecność 18 gatunków objętych ochroną częściową oraz jeden gatunek objęty ochroną ścisłą, którym jest Polystichum aculeatum. Na opisywanym terenie widoczne jest znaczne zróżnicowanie florystyczne wynikające z urozmaiconej rzeźby terenu, warunków klimatycznych oraz wysokości n.p.m. Szata roślinna rezerwatu „Lipowska” posiada wysoką wartość́ przyrodniczą, dzięki czemu rezerwat ten ma istotne znaczenie dla ochrony przyrody w Europie.
Zróżnicowanie gleb w obrębie leśnych powierzchni badawczych STRESZCZENIE Na leśnych powierzchniach badawczych Tatrzańskiego Parku Narodowego rozmieszczonych w regularnej siatce 500 x 500 m w Tatrach Zachodnich przeprowadzono badania gleboznawcze. Udokumentowały one bardzo duże zróżnicowanie gleb i warunków siedliskowych, które one tworzą. Najbardziej liczne były utwory należące do rzędu gleb brunatnoziemnych (169 profili) i gleb bielicoziemnych (103 profile), a następnie do rzędu gleb czarnoziemnych (72 profile) i rzędu gleb słabo ukształtowanych (47 profili). Najmniej liczne były utwory należące do rzędu gleb organicznych (26 profili) oraz gleb glejoziemnych (15 profili). W wielu przypadkach szczegółowa informacja, którą uzyskano różniła się od dotychczas dostępnych danych przestrzennych. Pod względem właściwości chemicznych badane gleby różnicowały się wyraźnie na dwie grupy ze względu na materiał macierzysty (węglanowy i bezwęglanowy). Łączyła je natomiast powszechność cech wynikających z wpływu wysokogórskich warunków geomorfologicznych i klimatyczno-roślinnych, co przejawia się zwłaszcza w dużej zawartości materii organicznej (w tym materii słabo rozłożonej), płytkim i szkieletowym profilu oraz stałej tendencji do zakwaszania. Różnorodność utworów glebowych znajduje swoje odzwierciedlenie w aktualnej Systematyce gleb Polski, gdyż przewiduje ona wydzielenie jednostek taksonomicznych odpowiadających specyficznym utworom wysokogórskim (m.in. umbrisole, gleby ściółkowe).
Herpetofauna Sulejowskiego Parku Krajobrazowego STRESZCZENIE
Obserwacje prowadzone były w latach 2019-2020 na terenie Sulejowskiego Parku Krajobrazowego. Położony w południowo-wschodniej części województwa łódzkiego Sulejowski Park Krajobrazowy utworzony został w celu ochrony południowej części Równiny Piotrkowskiej, doliny Pilicy i Jeziora Sulejowskiego. Park zajmuje powierzchnię 17.440 ha, zawierając m.in. 7 rezerwatów przyrody: Błogie (70 ha), Gaik (33 ha), Las Jabłoniowy (19 ha), Lubiaszów (203 ha), Meszcze (2 ha) i Twarda (23 ha) oraz Jaksonek (27 ha). Teren Sulejowskiego Parku Krajobrazowego zajmują zbiorowiska leśne, łąkowe, użytki rolne, cieki i zbiorniki wodne.
NOTATKI FLORYSTYCZNE, FAUNISTYCZNE I MYKOBIOTYCZNE
Aktualne informacje na temat rozmieszczenia STRESZCZENIE Wierzba szwajcarska (Salix helvetica) to rzadki i zagrożony wyginięciem wysokogórski krzew, którego zasięg w Polsce ograniczony jest wyłącznie do Tatr. Dotychczas z obszaru Tatrzańskiego Parku Narodowego (TPN) opisano tylko cztery stanowiska tego gatunku. Podczas przeprowadzonych w ostatnim czasie badań terenowych potwierdzono większość z historycznych stanowisk wierzby szwajcarskiej. Ponadto odnaleziono trzy nowe lokalizacje tej rośliny. Populacja wierzby szwajcarskiej na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego liczy aktualnie 43 płaty krzewów, na sześciu stanowiskach, pokrywające łącznie ok. 400 m2. Rośnie ona na podłożu bezwapiennym, głównie w acydofilnych wysokogórskich murawach, traworoślach lub borówczyskach.
KRONIKA
W 125. rocznicę urodzin
Puszcza Białowieska i żubry STRESZCZENIE Czasopismo łowieckie „Przegląd Myśliwski i Łowiectwo Polskie” ukazywało się przez cztery lata (1923-1926). Założycielem i redaktorem naczelnym był Julian Ejsmond, pisarz, historyk i działacz łowiecki. Pismo związane było z poznańskim środowiskiem myśliwych, wówczas skłóconym z warszawskimi organizacjami łowieckimi. Puszcza Białowieska, akcja restytucji żubrów oraz zagadnienia ochrony przyrody były częstymi tematami podejmowanymi przez autorów „Przeglądu”. Niniejszy artykuł jest próbą analizy tych artykułów w kontekście historycznym. Przypomniano polemiki towarzyszące początkom Białowieskiego Parku Narodowego oraz reintrodukcji żubrów w Białowieży i rolę poznańskiego zoo i towarzystw łowieckich w tej akcji, wreszcie artykuły dotyczące historii Puszczy. Analiza pozwoliła na zebranie wielu nieznanych dotąd szerzej informacji dotyczących ochrony przyrody w latach dwudziestych XX wieku.
Puszcza Kampinoska w latach 1914-1938 STRESZCZENIE
Od tysiącleci działalność człowieka w różny sposób wpływała na otaczającą go przyrodę. Oddziaływanie to szczególnie było widoczne w XX w., również na terenie Puszczy Kampinoskiej. Wydarzenia jakie miały miejsce w latach 1914 – 1938 wpłynęły istotnie na aktualny stan przyrody tego regionu. W tym okresie miała miejsce prawdopodobnie jedna z większych w historii dewastacja lasów Puszczy spowodowana nadmiernym pozyskaniem drewna podczas I Wojny Światowej, które było prowadzone przez okupanta. Do dynamicznie powstających wylesianych powierzchni przyczyniła się budowa kolei wąskotorowej, która ułatwiła transport drewna na obrzeża terenów leśnych. |
