Dokarmianie zimowe |
Dokarmianie zimowe kopytnych w Puszczy Bia³owieskiej jest stosowane od dawna. W XIX wieku w Puszczy zbudowano sieæ pa¶ników, gdzie dokarmiano sianem ¿ubry i inne kopytne. Wspó³cze¶nie ¿ubry bytuj±ce w Puszczy Bia³owieskiej s± dokarmiane sianem w sta³ych miejscach. Zale¿nie od warunków zimowych ¿ubry gromadz± siê wokó³ tych miejsc na okres 4 - 5 miesiêcy. Sta³y dostêp do dobrego gatunkowo siana ogranicza rozmiar naturalnej ¶miertelno¶ci ¿ubrów w czasie zimy, ale jednocze¶nie prowadzi do kilkumiesiêcznej koncentracji, co mo¿e ujemnie wp³ywaæ na zdrowotno¶æ tych zwierz±t. Dokarmianie zimowe wywiera znaczny wp³yw na zachowanie, strukturê socjaln±, rozprzestrzenienie, zagêszczenie, zimow± dietê, a nawet rozród ¿ubrów. W Puszczy Bia³owieskiej, podczas mro¼nych i ¶nie¿nych zim, ¿ubry pobieraj± najwiêcej siana w okresie od grudnia do marca i wtedy stanowi ono blisko 100% ich diety. W listopadzie i kwietniu oraz podczas ma³o¶nie¿nych, ciep³ych zim ¿ubry korzystaj± z siana nieregularnie i rozprzestrzeniaj± siê na wiêkszej powierzchni Puszczy. Jednak zdobywanie pokarmu spod ¶niegu odgrywa u ¿ubrów obecnie minimaln± rolê i obserwowane jest g³ównie na polach i ³±kach uprawnych na pocz±tku zimy. ¯ubry preferuj± pokarm naturalny, którego w okresie zimowym brak w dostatecznej ilo¶ci w Puszczy. Zapotrzebowanie pokarmowe ¿ubrzyc karmi±cych i ciê¿arnych jest wysokie, dlatego pobieranie siana jest dla nich niezbêdne. Drastyczne obni¿enie liczebno¶ci wolnej populacji pozwoli³oby wprawdzie zredukowaæ dokarmianie do minimum, lecz w nastêpstwie prowadzi³oby do znacznej utraty zmienno¶ci genetycznej i pog³êbiania siê chowu w pokrewieñstwie. Brak dokarmiania zimowego powodowa³oby wiêkszy stopieñ oddzia³ywania ¿ubrów na las i nieuchronno¶æ wzrostu konfliktów z ludno¶ci± zamieszkuj±c± wsie puszczañskie lub po³o¿one na skraju masywu le¶nego. W celu ograniczenia szkód wyrz±dzanych przez ¿ubry w uprawach rolnych po³o¿onych poza granicami lasu, w okresie zimowym, Bia³owieski Park Narodowy kontraktuje corocznie u rolników ³±ki i siano gromadzone w zbudowanych stogach i brogach na prywatnych ³±kach w celu dokarmiania ¿ubrów. W Puszczy Bia³owieskiej od dawna praktykowane jest ¶cinanie osik specjalnie dla zwierzyny. W XIX wieku w tym celu ¶cinano oko³o 7000 drzew rocznie. Obecnie pod koniec zimy tak¿e ¶cinane s± osiki celem wzbogacenia diety zwierz±t kopytnych w pokarm naturalny. Drzewa takie s± ogryzane z g³adkiej kory prawie w ca³o¶ci. Ponadto zgryzane s± pêdy nawet o ¶rednicy 2 cm. O tym, ¿e ¿ubry preferuj± pokarm naturalny mo¿na by³o siê przekonaæ w sezonie zimowym 1989/90. £agodna, ma³o¶nie¿na zima w po³±czeniu z urodzajem ¿o³êdzi spowodowa³a, i¿ ¿ubry korzysta³y z siana w minimalnym stopniu, a w poszukiwaniu ¿o³êdzi wêdrowa³y po ca³ej Puszczy.
|