
¯ubr w Polsce i na ¶wiecie |
![]() |
![]() |
¯ubry ¿yj± na ¶wiecie w hodowlach zamkniêtych (rezerwaty, zwierzyñce i ogrody zoologiczne) lub bytuj± jako wolno ¿yj±ce populacje. W Polsce funkcjonuje 5 wolnych populacji (Puszcza Bia³owieska, Puszcza Knyszyñska, Puszcza Borecka, Stado Zachodniopomorskie i Bieszczady). W koñcu 2014 roku Polsce ¿y³o 1434, w tym 222 w hodowli zamkniêtej i 1212 w wolnych populacjach. W 2013 roku ¶wiatowa populacja ¿ubrów liczy³a 5249 osobników, w tym 3310 (63%) ¿y³o w wolnych populacjach i 316 w pó³wolnych (6%), a 1623 (31%) w hodowli zamkniêtej. W 2013 roku na ¶wiecie ¿ubry ¿y³y w 35 wolnych populacjach i piêtnastu pó³wolnych. Populacje wolno ¿yj±ce s± w wiêkszo¶ci zlokalizowane s± we wschodniej czê¶ci pierwotnego area³u ¿ubra nizinnego: w Polsce, na Bia³orusi, Litwie, Rosji i Ukrainie. W ostatnich latach ¿ubry wypuszczono na wolno¶æ w S³owacji, Rumunii i w Niemczech. Najliczniejsze s± populacje ma³e i ¶rednie, których liczebno¶æ nie przekracza 100 osobników, zaledwie 10 populacji jest wiêkszych Jednym z warunków powodzenia restytucji ¿ubrów by³o zwiêkszenie liczebno¶ci gatunku oraz jego rozprzestrzenienie. Rolê matecznika odegra³y rezerwaty hodowlane w Polsce (Bia³owie¿a, Pszczyna, Niepo³omice) i Rosji (Prioksko-Terrasny i Okski). Z tych o¶rodków wywodzi siê wiêkszo¶æ ¿ubrów ¿yj±cych w hodowlach zamkniêtych i stadach wolnych na ¶wiecie Tworzenie nowych wolnych hodowli ¿ubra wi±¿e siê z konieczno¶ci± dysponowania odpowiednio du¿ym kompleksem le¶nym do tego celu. Wynika to z faktu, ¿e aby wolno ¿yj±ce populacje mia³y mo¿liwo¶æ utrzymania zmienno¶ci genetycznej ich docelowa liczebno¶æ musi wynosiæ co najmniej 100 osobników. Jedynym z nielicznych krajów, który ma jeszcze mo¿liwo¶ci tworzenia takich wolnych stad jest Rosja, nawet poza pierwotnym area³em gatunku np. rejon Wo³ogdy, na pó³nocny-wschód od Moskwy, a tak¿e na A³taju. Wa¿niejszymi regionami, gdzie bytuj± wolne populacje s± Puszcza Bia³owieska (Polska i Bia³oru¶), Kaukaz (Rosja) i Karpaty (Polska, Rumunia , S³owacja i Ukraina). W Puszczy Bia³owieskiej ¿yj± ¿ubry nizinne (bia³owieskie), natomiast na Kaukazie i w Karpatach wystêpuj± ¿ubry linii nizinno-kaukaskiej. Obecnie obie czê¶ci Puszczy zamieszkuje blisko 1000 ¿ubrów. Tak wiêc by³a ona i pozostaje matecznikiem dla swego herbowego zwierzêcia. Przetrwanie ca³ego gatunku zawdziêczamy dos³ownie kilku osobnikom i du¿ej dozie szczê¶cia. Losy ¿ubra s± przyk³adem jak mo¿na w bardzo krótkim czasie doprowadziæ gatunek do krawêdzi zag³ady i jak wiele trudu trzeba w³o¿yæ w jego ratowanie. Uratowanie ¿ubra by³o niew±tpliwym sukcesem, lecz dalsze dzia³ania na rzecz ochrony tego reliktowego gatunku s± nadal niezbêdne. |