¦rodowisko: lasy li¶ciaste i mieszane

Wystêpowanie: dawniej w ca³ej Europie, obecnie w ogrodach zoologicznych i rezerwatach oraz w hodowlach wolno¶ciowych w Polsce, na Bia³orusi, w Rosji, Ukrainie i Litwie

Pokarm: ro¶linny z udzia³em kory i pêdów drzew

Ciê¿ar cia³a: samce (byki) do 920 kg, samice (krowy) do 640 kg

Okres godowy: sierpieñ - wrzesieñ

D³ugo¶æ ci±¿y: 8,5 miesi±ca

Liczebno¶æ: w polskiej czê¶ci Puszczy Bia³owieskiej stado wolne ok. 400 szt., w rezerwatach ok. 30 szt.; w Polsce oko³o 700 sztuk, na ¶wiecie ok. 3000 szt.

¯ubry nale¿± do rzêdu parzystokopytnych obejmuj±cego kilkaset ró¿nych gatunków zwierz±t. Cech± wyró¿niaj±c± zwierzêta z tego rzêdu jest parzystokopytno¶æ, co oznacza, ¿e ostatnie cz³ony koñczyn s± rozdzielone i zakoñczone dwudzieln± puszkê rogow±. ¯ubry zosta³y zaliczone do podrzêdu prze¿uwaczy, u których ¿o³±dek sk³ada siê z czterech komór: ¿wacza, czepca, ksi±g, które tworz± tzw. przed¿o³±dki oraz trawieñca pe³ni±cego funkcjê ¿o³±dka w³a¶ciwego. W przed¿o³±dkach, a szczególnie w potê¿nym ¿waczu, którego objêto¶æ u doros³ych ¿ubrów mo¿e przekroczyæ 100 l, gromadzony jest pokarm ro¶linny, który jest okresowo prze¿uwany.

Budowa rogów kwalifikuje ¿ubry do rodziny pustorogich. Nazwy pustorogie u¿ywa siê dla odró¿nienia od pe³norogich, do których nale¿±: ³osie, jelenie, sarny. Róg ¿ubra sk³ada siê bowiem z okrywy rogowej pokrywaj±cej wyrostek kostny o budowie porowatej z typowymi dla ¿ubra pod³u¿nymi bruzdami, od ¶rodka wzmocnionymi beleczkami kostnymi. Zawi±zki rogów wyczuwalne s± pod skór± ju¿ u zwierz±t nowonarodzonych i rosn± intensywnie do 4 roku ¿ycia. U doros³ych samców mog± osi±gn±æ poka¼ne rozmiary. Rogi samic s± znacznie mniejsze i bardziej zagiête do ¶rodka.

Prze¿uwacze pustorogie maj± 32 zêby, pozbawione s± bowiem górnych siekaczy i k³ów, a zêby trzonowe o szerokich pofa³dowanych koronach przystosowane s± do ¿ucia pokarmu ro¶linnego.

¯ubr zbudowany jest bardzo masywnie. Ciê¿ar cia³a doros³ych samców waha siê od 440 do 920 kg, samic natomiast od 320 do 640 kg. Du¿± g³owê podtrzymuje ¶ciêgniste wiêzad³o karkowe o du¿ej wytrzyma³o¶ci. Potê¿ne miê¶nie przedniej czê¶ci cia³a wraz wysokimi wyrostkami kolczystymi krêgów piersiowych tworz± garb charakterystyczny dla sylwetki ¿ubra. W³a¶nie na wysoko¶ci najwy¿szego, drugiego krêgu piersiowego, linia grzbietu osi±ga najwiêksz± wysoko¶æ dochodz±c± do 188 cm. Wystaj±ce na zewn±trz pier¶cienie oczodo³owe chroni± oczy przed uszkodzeniem przez ga³êzie podczas poruszania siê po lesie. Skóra ¿ubrów jest bardzo elestyczna i mimo czêstych urazów, jakie zadaj± rogami ¿ubry doros³e i silniejsze osobnikom m³odszym i s³abszym, nie ulega czêsto przebiciu. Okrywa w³osowa jest barwy p³owobrunatnej. Tylko cielêta rodz± siê znacznie ja¶niejsze z wyra¼nie rudym odcieniem sier¶ci. Po lince juvenilnej, która dokonuje siê w ci±gu pierwszych trzech miesiêcy ¿ycia, cielêta upodabniaj± siê barw± w³osów do ¿ubrów doros³ych.

Hodowla rezerwatowa ¿ubrów prowadzona jest w Bia³owie¿y od 1929 roku. Celem pierwszych lat hodowli rezerwatowej by³o odrodzenie gatunku przez wzrost liczebno¶ci oraz odpowiedni dobór zwierz±t o znanym pochodzeniu. Ta forma hodowli jest kontynuowana do dnia dzisiejszego. Wiêcej o ¿ubrze...