"MATECZNIK BIA£OWIESKI" (2/2010)
KWARTALNIK POPULARNONAUKOWY
BIA£OWIESKIEGO PARKU NARODOWEGO
w numerze
|
|
WYSOKIE DRZEWA CZ. I (str. 2)
Wojciech Adamowski
Sylwetka ¿adnego innego drzewa nie kojarzy siê tak jednoznacznie jak smuk³a sylwetka ¶wierka pospolitego Picea abies. ¦wierk to choinka, Wigilia, zima, prezenty, dzwonki sañ… Od nieco podobnej jod³y mo¿na go odró¿niæ po krótkich, ostrych ig³ach i zwisaj±cych szyszkach, opadaj±cych w ca³o¶ci. ¦wierk pospolity wystêpuje masowo w strefie tajgi w Skandynawii i europejskiej czê¶ci Rosji, a tak¿e w górach Europy ¦rodkowej.
|
|
WRA¯LIWCE (str. 5)
Anna £ubek
W Polsce stwierdzono cztery gatunki z rodzaju granicznik (na ¶wiecie znanych jest ok. 110 gatunków) – granicznik p³ucnik, granicznik tarczownicowy, granicznik du¿y oraz granicznik l¶ni±cy. Pierwsze trzy gatunki znane s± z terenu Puszczy Bia³owieskiej, ostatni tylko z gór i obecnie jest uznany za wymar³y w Polsce. Puszcza Bia³owieska to wspó³cze¶nie jedyny kompleks le¶ny w kraju, w którym nadal istniej± stanowiska a¿ trzech gatunków granicznika.
|
|
NA GRANICY WIDZIALNO¦CI CZ. II (str. 7)
Anna Kujawa
Od lat trwaj± próby zdefiniowania, gdzie jest granica pomiêdzy tak zwanymi makrogrzybami (grzybami wielkoowocnikowymi) a mikrogrzybami (grzybami mikroskopijnymi). Jednym z najczê¶ciej stosowanych kryteriów jest wielko¶æ owocnika. Przyjmuje siê, ¿e do grzybów wielkoowocnikowych nale¿± te, które wytwarzaj± owocniki wielko¶ci co najmniej 5 mm.
|
|
NIEWOLNICTWO W PUSZCZY CZ. II (str. 9)
Wojciech Czechowski
Niewolnictwo mrówek jest jedn± z form paso¿ytnictwa spo³ecznego – szczególnej postaci tzw. paso¿ytnictwa pracy, którego przedmiotem s± nie – jak w paso¿ytnictwie klasycznym – tkanki lub p³yny ustrojowe ¿ywiciela, lecz efekty jego dzia³añ. Wystarczy wspomnieæ o kuku³ce i wiadomo, o co chodzi.
|
|
KOS (str. 13)
Andrzej Kruszewicz
Kos jest czarny, o ile jest samcem. Samice s± ciemnobr±zowe, ale to od czarnej barwy upierzenia samca ten ptak ma sw± nazwê w wielu europejskich jêzykach. Do¶æ wspomnieæ angielskie „Common Blackbird”, francuskie „Merle noir” czy rosyjskie „Czornyj drozd”. Od tego trendu odstaje niemiecka nazwa „Amsel” i polska – kos.
|
|
O ¯UBRACH, KTÓRE PRZEPÊDZI£Y TATARÓW (str. 16)
Tomasz Samojlik, Piotr Daszkiewicz
Litwini szanowali ¿ubry tak¿e dlatego, ¿e udowodni³y one swój patriotyzm i przyczyni³y siê do obrony kraju. Opowiada siê, i¿ gdy horda tatarska zbli¿y³a siê do Podlasia (Województwo Piñskie) to wszystkie ¿ubry opu¶ci³y Puszczê i pomaszerowa³y na wroga rycz±c (oczywi¶cie ta legenda stoi w wyra¼nej sprzeczno¶ci z faktem, ¿e ¿ubry nie rycz±) tak straszliwie, i¿ zmusi³y naje¼d¼ców do odwrotu. Ludowe pie¶ni litewskie dobrze obrazuj± uczucie strachu, jakie wywo³ywa³y w Tatarach ¿ubry, które uniemo¿liwi³y im podbój Litwy.
|
|