"MATECZNIK BIAŁOWIESKI" (1/2008)
KWARTALNIK POPULARNONAUKOWY
BIAŁOWIESKIEGO PARKU NARODOWEGO
w numerze
|
|
PIERWSZY W DOSTOJNOŚCI
MIĘDZY DRZEWAMI CZ. II (str. 2)
Wojciech Adamowski
Turyści zwiedzający Park Pałacowy mogą podziwiać grupę 16 starych dębów rosnących tuż obok muzeum, na szczycie wzgórza. Najgrubszy z nich ma przeszło sześć metrów obwodu, a w ogromnej dziupli pozostałości dawnych prób konserwacji – wrośnięte w drewno kawałki cegieł. Opinie co do ich pochodzenia są podzielone: jedni uważają, że to pozostałość dąbrowy, rosnącej w tym miejscu przed powstaniem Białowieży (musiałyby wtedy mieć dobre 400 – 500 lat!), inni, że zostały one specjalnie posadzone w czasach saskich. Jakby nie było, już 180 lat temu dęby na wzgórzu pałacowym górowały nad Białowieżą.
|
|
GRZYBOWA WSPINACZKA NA DRZEWA (str. 5)
Anna Kujawa
Puszcza Białowieska jest ostoją dla wielu bardzo rzadkich gatunków hub. Tutaj, gdzie zachowały się jeszcze ostatnie w Europie lasy o charakterze pierwotnym, znaleźć można gatunki zagrożone wyginięciem w skali kraju, Europy i świata. Wielogatunkowe, naturalne zespoły leśne, w których jest pod dostatkiem substratu, na którym mogą wyrastać nadrzewne gatunki są unikalnym w skali Europy miejscem dającym możliwość przetrwania takich gatunków, o których słyszeli nieliczni specjaliści zajmujący się tą grupą grzybów. /.../ Odwiedzając Puszczę warto mieć świadomość do jak cennego obszaru wkraczamy.
|
|
WYSPY OBFITOŚCI (str. 8)
Marek W. Kozłowski
Spośród wszystkich naszych roślin dęby są na samym szczycie, jeżeli chodzi o różnorodność związanych z nimi owadów. Z drzewami tymi współżyje (niestety, głównie na zasadzie jednostronnej eksploatacji) aż 1200 gatunków owadzich roślinożerców. Należy więc podejrzewać, że w jakiś sposób z dębami związanych jest może dwa, może cztery tysiące gatunków owadów! Co takiego kochają owady w dębach? Może to, że dęby nie produkowały nigdy mocnych trucizn? A może to, że odnawiają liście w tych samych miejscach przez setki lat?
|
|
ORŁÓW CIEŃ CZ. I (str. 11)
Karol Zub
Prawdziwe orły stanowią podrodzinę w rodzinie jastrzębiowatych, do której należą wszystkie dzienne ptaki drapieżne. W Polsce występują cztery gatunki orłów: orzeł przedni, orzełek włochaty, orlik krzykliwy i orlik grubodzioby. Bielik, nazywany niegdyś orłem bielikiem, należy do podrodziny orłanów (bielików). Do odrębnej podrodziny należy gadożer, a dla rybołowa utworzono nawet odrębną rodzinę. Pomimo że nie są prawdziwymi orłami jednak ze względu na swe rozmiary również one zasługują na to miano. Wszystkie wymienione gatunki można zobaczyć w Puszczy Białowieskiej, chociaż nie każdy z nich jest tu stałym gościem.
|
|
NOCNI ŁOWCY CZ. I (str. 14)
Ireneusz Ruczyński
Żeby zobaczyć nietoperze w Białowieży wystarczy w pogodny letni wieczór wyjść z domu i udać się nad stawy położone niedaleko Muzeum Białowieskiego Parku Narodowego. Można tam spotkać większość gatunków występujących w Puszczy. Jednak ich rozpoznanie, ustalenie miejsc odpoczynku czy obserwacje zwyczajów godowych jest już bardzo trudne i praktycznie niemożliwe bez zastosowania zaawansowanych i kosztownych technik. Trudności te sprawiają, że nietoperze pozostają najsłabiej poznanym rzędem ssaków żyjących w Puszczy.
|
KONKURS DLA DOCIEKLIWYCH
Ten konkurs wymaga poszperania w literaturze.
Można w nim wygrać wspaniały album Jana Walencika
„Tętno Pierwotnej Puszczy” z autografem Autora.
Nagrodę ufundowali Państwo Magdalena i Andrzej Banakowie z Wielkiej Brytanii.
Odpowiedzi proszę przysyłać w terminie do 13 kwietnia 2008 r.
na adres redakcji z dopiskiem na kopercie MATECZNIK 1/2008.
Podaj nazwę łacińską dębu czarnego,
zwanego też polskim hebanem.
KONKURS DLA UWAŻNYCH
Szanowny Czytelniku,
żeby odpowiedzieć na pytania konkursowe wystarczy
wnikliwie przeczytać artykuły w tym numerze naszego kwartalnika.
Zachęcamy do udziału w konkursie.
Do wygrania – nagrody książkowe ufundowane przez
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Odpowiedzi proszę przysyłać w terminie do 13 kwietnia 2008 r.
na adres redakcji z dopiskiem na kopercie MATECZNIK 1/2008.
1. Czy pierwsze lasy zakładane sztucznie przez człowieka stanowiły pastwiska dla świń, a nie plantacje drzew?
2. Czy fenologia to nauka badająca związki między zmianami warunków pogodowych i pór roku a terminami
zachodzenia cyklicznych zjawisk w rozwoju roślin i zwierząt?
3. Czy huby to nazwa naukowa obejmująca przede wszystkim grzyby wytwarzające owocniki nadrzewne,
o twardej, korkowej konsystencji i najczęściej kopytowatego kształtu?
4. Jaką nazwę nosi grzyb nadrzewny znany w Polsce tylko z Puszczy Białowieskiej?
5. Podaj trzy nazwy gatunkowe owadów związanych z dębami.
6. Czy jelonek rogacz występuje w Polsce w wielu miejscach?
7. Podaj gatunki orłów, które występują w Polsce.
8. Co jest najbardziej charakterystyczną cechą dorosłych bielików.
9. Podaj co najmniej 5 nazw gatunkowych nietoperzy występujących w Puszczy Białowieskiej.
10. W jakich miesiącach następuje rozpad kolonii rozrodczych nietoperzy?
|